Kada Ka Bari Maciyin Intanet Ya Damfara Ka! Wannan Sabuwar Shawara Zai Kare Ka Kamar Jarumi!,Cloudflare

Tabbas, ga wani labari mai sauƙi da aka rubuta cikin Hausa, wanda aka tsara don ya yi wa yara da ɗalibai sha’awa game da kimiyya da kuma tsaron Intanet, musamman tare da bayanin NIST SP 1800-35:

Kada Ka Bari Maciyin Intanet Ya Damfara Ka! Wannan Sabuwar Shawara Zai Kare Ka Kamar Jarumi!

Yaya kake amfani da kwamfuta ko wayar hannu a yau? Ko don kallon bidiyo masu ban dariya, yin wasanni masu kayatarwa, ko kuma kiran danginka da ke nesa? Duk wannan yana buƙatar Intanet, ko ba haka ba? Amma ka sani cewa akwai wasu mutane marasa kirki da ake kira “maciyin Intanet” ko “hacker” da suke son su yi amfani da Intanet wajen cutar da mutane, kamar su sace bayanan sirrinka ko kuma su hana ka shiga gidajen yanar gizon da ka saba ziyarta.

Amma kada ka damu! Kamar yadda jarumai suke kare mu daga miyagu, haka nan akwai masana kimiyya masu fasaha da suka tsara wata sabuwar hanyar kariya ta musamman don kare mu a Intanet. A ranar 19 ga Yuni, 2025, a karfe 1:00 na rana, wata babbar kamfani mai suna Cloudflare ta wallafa wani rubutu mai ban sha’awa game da wata sabuwar shawara da wata hukuma mai suna NIST ta samar. Sunan wannan sabuwar shawara shine “SP 1800-35: Implementing a Zero Trust Architecture.”

Menene ma wannan “Zero Trust Architecture” din? Ka yi tunanin gidan ka. Kai ne mai gidan, kuma kana da iyalanka da abokanka da ka yarda da su. Amma idan wani sabon mutum ya zo bakin kofa yana neman ya shigo, ba za ka bude masa kofa kawai ba, ko? Dole ne ka tambayi wanene shi, me ya kawo shi, kuma ka tabbata cewa ba zai cutar da kowa ba.

Haka ma a Intanet. A da, mun yi tunanin cewa idan kana cikin cibiyar sadarwar mu (network) – kamar kamar kana cikin gidanka – to duk wani abu da ke ciki ya amince da kai ne. Amma wannan tunanin ba shi da kyau sosai. Maciyin Intanet na iya yaudare mu ya shigo cikin cibiyar sadarwar mu, sannan ya fara cutar da komai.

Amma wannan sabuwar hanyar, “Zero Trust” tana cewa: “Kada ka yarda da kowa ko komai ba tare da ka tabbatar da shi ba.” Kamar yadda ka ke tambayar duk wanda ya zo bakin gidanka, haka ma a Intanet, kwamfutoci da gidajen yanar gizon mu dole ne su yi tambaya akai-akai ga kowa da komai:

1. Kai Wanene? Da farko dai, dole ne ka nuna cewa kai ne gaskiyar mutum. Wannan yana iya zama ta hanyar shigar da kalmar sirri mai karfi da kuma amfani da wasu hanyoyin tabbaci kamar aika lambobi zuwa wayarka.
2. Me Kake So Ka Yi? Hatta idan ka nuna kai wanene, ba za ka yi duk abin da kake so ba. Za ka yi abin da aka ba ka izini kawai. Idan kana son ka bude wani fayil, za a duba ko kana da izinin bude shi.
3. Shin Lafiya Kake? Ko da kana da izini, za a ci gaba da duba ko kwamfutarka ko wayarka tana da lafiya, ba ta dauke da kwayoyin cutar Intanet (virus) ba.

Wannan kamar wasa ne mai dadi inda ake koyar da kwamfutoci yadda za su zama masu hikima da kuma taka-tsan-tsan. Masana kimiyya suna amfani da hankali da kuma lissafi don su kirkiri wadannan hanyoyin karewa.

Me Yasa Wannan Yake Da Muhimmanci Ga Ka?

• Kare Bayananka: Duk bayananka da ka adana a Intanet, kamar hotunanka, ko dai rubutunka, ko ma wasu sirrikan ka, za su kasance cikin aminci.
• Kare Ka Daga Cututtuka: Za a kare ka daga shafukan yanar gizo ko manhajojin da zasu iya cutar da kwamfutarka ko kuma su sace bayananka.
• Rarraba Ilmi: Yanzu kana san wani abu mai muhimmanci game da yadda Intanet ke aiki da kuma yadda ake kare ta. Wannan shine kimiyya da fasaha a aikace!

Saboda haka, idan ka ga ana maganar “Zero Trust,” ka sani cewa wannan wata fasaha ce ta kimiyya da ke kokarin kare mu da kuma sa Intanet ta zama wuri mafi aminci ga kowa. Ta hanyar fahimtar wadannan abubuwa, kana taimakawa kanka da kuma taimakawa makomar Intanet. Kuma wannan shine ainihin kimiyya da fasaha! Yana da ban sha’awa sosai, ko ba haka ba? Ci gaba da koyo da kuma gwaji, domin nan gaba za ka iya zama wani masanin kimiyya da zai kirkiri wani abu mai amfani kamar wannan!

Everything you need to know about NIST’s new guidance in “SP 1800-35: Implementing a Zero Trust Architecture”

AI ta bayar da labari.

An yi amfani da tambayar da ke ƙasa don samar da amsa daga Google Gemini:

A 2025-06-19 13:00, Cloudflare ya wallafa ‘Everything you need to know about NIST’s new guidance in “SP 1800-35: Implementing a Zero Trust Architecture”’. Da fatan za a rubuta cikakken labari mai dauke da karin bayani cikin sauki wanda yara da ɗalibai za su iya fahimta, don ƙarfafa yara su fi sha’awar kimiyya. Da fatan za a samar da labarin a Hausa kawai.