‘Wani Labari Mai Daukar Hankali’: Miyagun Ƙungiyoyi da Cin Hanci da Ayyukan Ƙwace Haƙƙoƙin Bil Adama Sun Yawaita a Haiti
Haiti na fuskantar wani labari mai ci gaba da ciwo, inda rikicin tsaro da suka samo asali daga ayyukan miyagun ƙungiyoyi ke kara ta’azzara tare da haifar da cin zarafi da kuma kwace haƙƙoƙin bil adama. Cibiyar Kare Haƙƙoƙin Bil Adama ta Majalisar Ɗinkin Duniya ta bayyana halin da ake ciki a yanzu a matsayin abin takaici, inda ta yi kira da a dauki matakai cikin gaggawa don dakile wannan yanayi da ya kara ta’azzara.
Tun daga lokacin da aka yiwa tsohon Shugaban kasa Jovenel Moïse kisan gilla a shekarar 2021, Haiti ta salwanta da tsarin mulki da kuma tsaron da ya dace, wanda hakan ya baiwa miyagun ƙungiyoyi damar yin tasiri sosai a yankuna daban-daban na kasar. Waɗannan ƙungiyoyin ba su da niyyar kiyaye doka kawai, har ma suna amfani da hanyoyin da suka lalata rayuwar al’ummar kasar, kamar kashe-kashe ba tare da shari’a ba, sace mutane domin neman kuɗi, fyade, da kuma zalunci ta kowace fuska.
Bisa ga rahotannin da aka samu, an yi imanin cewa miyagun ƙungiyoyi na sarrafa kashi 70% na babban birnin kasar, Port-au-Prince, inda suke aiwatar da ayyukansu na zalunci ba tare da wata gamawa ba. Wannan ya haifar da tashin hankali da kuma tsoron da ya mamaye al’ummar kasar, inda mutane da dama ke jin ana zaluntarsu da kuma kwace musu haƙƙoƙinsu na rayuwa.
Baya ga kashe-kashen da aka yi wa jama’a ba tare da shari’a ba, sace-sacen jama’a domin neman kuɗi ya zama wani al’amari da ke ci gaba da janyo hankali. Yara kanana da manya duk ba su tsira daga wannan mummunan halin ba, inda iyaye da dangogi ke ta rayuwa cikin damuwa da tsoron kada ‘ya’yansu su fada hannun wadannan miyagun ƙungiyoyi.
Bugu da ƙari, fyade da kuma zalunci na jima’i ya zama wani kayan aiki da miyagun ƙungiyoyi ke amfani da shi wajen mallaka da kuma raina mutuncin mutane, musamman mata da ‘yan mata. Wannan ya kara jefa al’ummar kasar cikin wani yanayi na tsoro da rashin taimako.
Majalisar Ɗinkin Duniya ta yi kira ga gwamnatin Haiti, da kuma al’ummar duniya baki ɗaya, da su dauki wannan al’amari da muhimmanci tare da samar da mafita ga wannan rikicin. An bukaci a kara taimakon jin kai ga wadanda abin ya shafa, da kuma daukar matakai na kare haƙƙoƙin bil adama, tare da tabbatar da cewa miyagun ƙungiyoyi sun fuskanci shari’a.
‘An unending horror story’: Gangs and human rights abuses expand in Haiti
AI ta bayar da labari.
An yi amfani da tambayar mai zuwa don samar da amsa daga Google Gemini:
‘‘An unending horror story’: Gangs and human rights abuses expand in Haiti’ an rubuta ta Human Rights a 2025-07-11 12:00. Da fatan za a rubuta cikakken bayani mai laushi. Da fatan za a amsa a cikin Hausa tare da labarin kawai.