Yadda Kwakwalwar Mu Ke Gane Ruwa Mai Gudana Da Abubuwa Mafi Ƙarfi: Wani Sirri Mai Ban Al’ajabi!
Kuna so ku san yadda kwakwalwar ku ta ke aiki, har ma a lokacin da kuke wasa ko cin abinci? A yau, zamu tafi tafiya ta musamman zuwa cikin kwakwalwar mu tare da wani bincike mai ban mamaki da Cibiyar Fasaha ta Massachusetts (MIT) ta yi. Wannan binciken zai taimaka mana mu fahimci yadda kwakwalwar mu ta ke gane ko wani abu yana gudana ne kamar ruwa ko kuma yana tsayayye ne kamar duwatsu. Wannan zai iya sa ku kara sha’awar kimiyya sosai!
Shin Wannan Ruwa Ne Ko Wani Abu Mai Tsayayye?
Ka taba ganin wani ruwa mai laushi yana gudana daga cikin kwalba? Ko kuma ka taba rike wani dutse mai tauri? Kwakwalwar mu tana da wata kwarewa ta musamman wacce ke taimaka mana mu bambance tsakanin waɗannan abubuwa guda biyu da suka bambanta. A nazarin da aka yi, masana kimiyya sun gano cewa akwai wani irin “fasaha” na musamman a kwakwalwar mu da ke sanin ko wani abu yana motsawa kuma yana bada wani irin ra’ayi da zai iya canzawa, kamar yadda ruwa yake yi, ko kuma idan yana tsayayye kuma yana rike da siffarsa, kamar yadda duwatsu ko harsashi suke yi.
Yadda Kwakwalwar Ke Aiki: Hankali Ga “Fata” Da “Matsi”
Masana kimiyya a MIT sunyi nazarin yadda kwakwalwar mu ke amsawa lokacin da muka taba abubuwa daban-daban. Sun gano cewa akwai wata hanyar da kwakwalwar mu ke daurewa da abin da ke gaba da ita. Wannan hanyar tana duba abubuwa guda biyu:
- Yadda Abin Ke “Fata”: Wannan yana nufin yadda abin ke bada irin wannan ra’ayi ga fatawar mu. Ruwa mai gudana yana da wani irin matsawa ga fatawar mu, amma yana da sauƙin motsawa. Sabanin haka, wani abu mai tauri kamar dutse yana bada wani matsawa daban.
- Yadda Abin Ke “Matsi” Ko “Gudana”: Kwakwalwar mu tana kula sosai da yadda abin ke motsawa ko kuma yadda yake bada wani irin ra’ayi na juyawa ko gudana. Ruwa yana gudana sosai, yayin da duwatsu ko harsashi ba su gudana.
Masana kimiyya sunyi amfani da wani kayan aiki na musamman wanda ke daukar hoton kwakwalwa yayin da mutum ke taba abubuwa daban-daban. Sun gano cewa sashen kwakwalwa mai suna “somatosensory cortex” yana samun bayanai daban-daban lokacin da mutum ya taba ruwa mai gudana da kuma lokacin da ya taba wani abu mai tauri.
Me Ya Sa Wannan Yake Da Muhimmanci?
Wannan binciken yana da amfani sosai!
- Ga Yara: Ya taimaka mana mu fahimci yadda muke koyo game da duniya ta hanyar mu’amala da abubuwa. Lokacin da kake wasa da ruwa a cikin wanka, kwakwalwar ka tana koyo game da yanayin ruwa. Lokacin da kake gina hasumiyar da duwatsu, kwakwalwar ka tana koyo game da tsawon da tauri.
- Ga Kimiyya: Yana taimaka wa masana kimiyya su fahimci yadda kwakwalwa ke sarrafa bayanai daga jikin mu. Wannan zai iya taimaka wajen gina robobi masu hazaka wanda za su iya ji da kuma fahimtar abubuwan da ke kewaye da su kamar yadda mu muke yi. Har ila yau, zai iya taimakawa wajen kula da mutanen da suka sami rauni a kwakwalwa ko kuma masu fama da wasu cututtukan da ke shafar motsi.
- Ga Fasahar Kwamfuta: Yana iya taimakawa wajen gina kwamfutoci da za su iya yin aiki irin na kwakwalwar mu, wanda hakan zai sa su zama masu hazaka fiye da yadda suke a yanzu.
Yaya Za Ku Kara Sha’awar Kimiyya?
Wannan binciken ya nuna mana cewa kimiyya tana nan ko’ina a rayuwar mu, har ma a cikin abubuwan da muke yi kullum.
- Kalli Abubuwa Da Hankali: Lokacin da kake taba wani abu, ka tambayi kanka: “Shin yana da taushi ko tauri? Yana gudana ko yana tsayayye? Yaya yake ji a hannuna?” Wannan tunani zai taimaka maka ka fara bincike kamar masana kimiyya.
- Yi Gwaji: A yi amfani da ruwa, yashi, ko kuma wasu kayan wasa don gani yadda suke motsawa ko kuma yadda suke ji. Ka rubuta abin da ka gani.
- Karanta Karin Bayani: Akwai littattafai da yawa da ke magana game da kwakwalwa, jiki, da yadda abubuwa ke aiki. Ka nemi su karanta.
- Yi Tambayoyi: Kada ka ji tsoron tambayar malamanka ko iyayenka game da abubuwan da ba ka fahimta ba. Tambayoyi sune farkon neman ilimi.
Kwakwalwar mu wani waje ne mai ban mamaki kuma cike da sirri. Tare da taimakon binciken kamar wannan, za mu iya kara fahimtar yadda ake sarrafa waɗannan abubuwan mamaki. Ka ci gaba da yin nazari, ka ci gaba da tambaya, kuma ka ci gaba da sha’awar kimiyya! Tare da irin wannan sha’awa, za ka iya zama wani mai bincike mai girma a nan gaba!
How the brain distinguishes oozing fluids from solid objects
AI ta bayar da labari.
An yi amfani da tambayar da ke ƙasa don samar da amsa daga Google Gemini:
A 2025-07-31 15:00, Massachusetts Institute of Technology ya wallafa ‘How the brain distinguishes oozing fluids from solid objects’. Da fatan za a rubuta cikakken labari mai dauke da karin bayani cikin sauki wanda yara da ɗalibai za su iya fahimta, don ƙarfafa yara su fi sha’awar kimiyya. Da fatan za a samar da labarin a Hausa kawai.