Ga cikakken labari da aka rubuta cikin sauki, mai daɗi, kuma mai ƙarfafawa ga yara da ɗalibai, don ƙara sha’awarsu ga kimiyya, dangane da labarin da aka samu daga Gendai.media game da bayanin Farfesa Nishirai a Jami’ar Hiroshima don Kimiyyar Kiwon Lafiya:
Sunan Labarin: Rufe Asirin Siffofi masu ban Al’ajabi: Shin Za a Iya Bude Duk Siffofin Da Suke Da Hassashe?
Yara da ƴan’uwa masu karatu, kuna son siffofin da ke zagaye da mu ko kuma waɗanda kuke gani a littattafan ilimin kimiyya da fasaha? Wasu suna da hassashe, wasu suna da murabba’i, wasu kuwa siffofi ne masu kyan gani kamar kusurwa shida (hexagonal prism) da ake gani a kwai. Wannan duniya ta kimiyya tana cike da abubuwan ban mamaki da ke jiran ku ku binciko su!
A yau, muna so mu baku labarin wani babban masanin kimiyya, Farfesa Nishirai daga Jami’ar Hiroshima don Kimiyyar Kiwon Lafiya. Ya yi rubutu mai ban sha’awa a wani littafi mai suna “Gendai Business” mai taken, “Haka nan Plato da Euler ma sun sami wani muhimmin bayani! Amma akwai wani sirri da ba a warware ba, shin lalle ne akwai ‘kwafin buɗe ido’ ga ‘duk siffofin da ke da hassashe’?” Wannan take ya burge mu sosai, domin yana tambayar mu game da wani sirri na tsawon lokaci a kimiyya.
Menene “Siffofin Da Ke Da Hassashe” da “Kwafin Buɗe Ido”?
Ku yi tunani game da akwatin da kuke ɗauke da shi a hannunku. Yana da fuskoki shida masu murabba’i. Idan kun zare jikin akwatin nan ku shimfida shi a wani waje, za ku samu wani shimfiɗaɗɗen zane wanda kuka samu daga fuskokin akwatin. Wannan shimfiɗaɗɗen zane ana kiransa “kwafin buɗe ido” (net). Shi kuma akwatin da kansa, shi ne “siffa mai hassashe” (polyhedron).
Don haka, tambayar Farfesa Nishirai ita ce: Shin za mu iya samun wannan nau’in shimfiɗaɗɗen zane (kwafin buɗe ido) ga KOWANNE nau’in siffa mai hassashe da ke duniya?
Abubuwan Al’ajabi da Masana Suka Gano
Wannan ba tambaya ce sabuwa ba. Har ma manyan masana tun da daɗewa kamar Plato da Euler sunyi nazarin waɗannan siffofi. Plato, wanda malami ne mai matukar hikima tun zamanin da, ya yi nazarin siffofi kamar cube (akwatin siffar murabba’i) da tetrahedron (siffa mai fuska huɗu kamar pyramid). Kuma sun fi so su yi tunanin waɗannan siffofi a matsayin abubuwa masu tsarki ko abubuwa na yanayi.
Sannan akwai Euler, wani masanin lissafi mai basira da ya rayu shekaru da dama da suka wuce. Ya sami wata alaka ta musamman tsakanin adadin fuska (F), adadin kusurwa (V), da adadin gefe (E) a cikin siffofin da ke da hassashe. Wannan wata asiri ce da ya bayyana ta ta wata dabara mai sauki: F + V – E = 2. Wannan yana nufin duk wata siffa mai hassashe da zaka dauka, idan ka lissafta fuska, kusurwa, da gefe sannan ka yi amfani da dabara ta Euler, zaka samu amsar 2! Kadan ne yara suka sani, amma wannan wani babban sirri ne na lissafi.
Amma Wannan Babban Sirri Fa?
Kodayake masana kamar Plato da Euler sun samu nasarori da dama, Farfesa Nishirai yana nuna mana cewa har yanzu akwai wani abu da ba a warware ba. Shin za a iya samun “kwafin buɗe ido” ga KOWANNE daga cikin waɗannan siffofin masu hassashe?
Ka yi tunanin wata siffa mai hassashe da ke da wuyar gaske, wadda ba ta da fuska ta jeri ko kuma ta daɗaɗa a wata hanya ta al’ada ba. Shin har yanzu za mu iya cire jikinta mu shimfida shi a fili ba tare da wata fuska ta rufe wata ba, ko kuma fuska ta yanke wata ba? Wannan shine babban kalubale!
Me Ya Sa Yake Da Muhimmanci Ga Yaranmu?
Wannan tambaya da Farfesa Nishirai ya ɗauko, wani lokaci ne da muke kira “abubuwan da ba a warware ba” (unsolved problems) a kimiyya da lissafi. Waɗannan tambayoyi ne masu ƙalubale waɗanda masu bincike ke ƙoƙarin warware su.
- Yana Nuna Mana Cewa Kimiyya Ba Ta Kare Ba: Ko da bayan Plato da Euler, har yanzu akwai abubuwa da yawa da za a gano. Wannan yana nufin cewa koyaushe akwai sabon ilimi da za ku iya samu idan kun yi karatun kimiyya da lissafi.
- Yana Ƙarfafa Tunani: Yin tunani game da irin waɗannan tambayoyi yana ƙarfafa tunaninmu kuma yana sa mu zama masu bincike. Wataƙila kai ko ita zaka zama wanda zai warware wannan sirri a nan gaba!
- Yana Haɗa Abubuwa Daban-daban: Nazarin siffofi masu hassashe ba wai kawai a lissafi ba ne. Yana da alaƙa da zane, gini, har ma da yadda halittu ke tsara kansu a yanayi.
Ku Rungumi Kimiyya!
Yara da ɗalibai, kada ku ji tsoron tambayoyi masu wuya ko abubuwan da ba ku fahimta ba tukuna. Kimiyya da lissafi su ne hanyar da za ku bi don gano abubuwan ban mamaki da ke kewaye da mu. Ko a lokacin da kuke wasa da kayan wasa masu siffofi daban-daban, ko kuma a lokacin da kuke kallon gine-gine masu ban sha’awa, ku tuna cewa akwai sirrin kimiyya da lissafi da yawa da ke bayyana waɗannan abubuwa.
Kuma ku sani, kowane sirri da aka warware, yana buɗe ƙofofi ga sabbin tambayoyi da sabbin bincike. Farfesa Nishirai yana karfafa mana gwiwa mu ci gaba da sha’awar ganowa da koyo. Don haka, ci gaba da koyo, ci gaba da bincike, kuma ku kasance masu sha’awar duniya mai ban mamaki ta kimiyya! Wataƙila wata rana, zaku iya zama wanda zai warware mafi girman asirin kimiyya!
講談社 現代ビジネスに薬学科 西来路先生「プラトンもオイラーも定理を発見した！…それでも未解決の謎、果たして「すべての多面体」に「展開図」は存在するのか」の記事が掲載されました。
AI ta bayar da labari.
An yi amfani da tambayar da ke ƙasa don samar da amsa daga Google Gemini:
A 2025-08-19 05:35, 広島国際大学 ya wallafa ‘講談社 現代ビジネスに薬学科 西来路先生「プラトンもオイラーも定理を発見した！…それでも未解決の謎、果たして「すべての多面体」に「展開図」は存在するのか」の記事が掲載されました。’. Da fatan za a rubuta cikakken labari mai dauke da karin bayani cikin sauki wanda yara da ɗalibai za su iya fahimta, don ƙarfafa yara su fi sha’awar kimiyya. Da fatan za a samar da labarin a Hausa kawai.