
Yaya Ake Sanya Kuɗi Domin Gobe? Wani Babban Canjin A Hanyar Zuba Jarin Kuɗi!
Stanford University, 22 ga Yuli, 2025
Kun san yadda kuɗi ke girma? Ko kuma ta yaya manyan hukumomi kamar wuraren da ake adana kuɗin fansho na ma’aikata ke sa kuɗinsu su yi ta karuwa? Wata sabuwar bincike daga Jami’ar Stanford ta nuna wani babban canji da ke faruwa a yanzu wanda zai iya taimaka mana mu fahimci wannan. A takaice dai, ana samun wani abin mamaki da ake kira “zuba jari na madadin fannoni” wanda ya zama kamar cin abinci mai ban sha’awa sabanin abincin da aka saba ci.
Ka yi tunanin kai da abokanka kuna son siyan wani sabon wasan ko kuɗin sha. Yaya za ku samu? Ko dai ku tara kuɗi daga alawus ɗin ku, ko kuma iyayenku su ba ku. Amma yaya idan ana so a samu kuɗi da yawa, sosai, sosai? Wannan ne inda manyan jami’o’i ko kuma jami’an gwamnati ke shiga. Suna da kuɗi da yawa da za su iya zuba jari domin su samu ƙari.
A da, yawancin irin waɗannan jami’an gwamnati da wuraren fansho suna saka kuɗinsu ne a wurare da aka sani sosai, kamar sayen “hannayen jari” (wanda kamar mallakar wani ƙaramin ɓangare ne na wani kamfani mai girma) ko kuma sayen “rarrabuwar bashin gwamnati” (wanda kamar bada kuɗi ne ga gwamnati domin ta yi amfani da shi sannan ta mayar maka da kari). Waɗannan kamar kayan abinci ne da aka saba ci, kamar shinkafa ko wake.
Amma yanzu, binciken Stanford ya nuna cewa duk waɗannan wuraren fansho da sauran manyan cibiyoyi suna fara canza abincinsu! Suna fara ficewa daga irin abincin da aka saba ci, zuwa wasu “abinci na madadin fannoni” wanda ba a saba gani ba.
Menene Waɗannan “Abinci na Madadin Fannoni”?
Kamar yadda sunan ya nuna, waɗannan ba su ne abincin da aka saba ci ba. Maimakon haka, ana iya ganin su a matsayin:
- Rukunin Kasuwanci da Ba a Sani Ba: Wannan na iya haɗawa da saka kuɗi a kamfanoni da ba a san su da yawa ba tukuna, amma suna da sabbin dabaru ko kuma suna yin abubuwa masu kyau da za su iya girma sosai nan gaba. Kuma kamar yadda kuka ga masana kimiyya suna kirkirar sabbin abubuwa, haka ma waɗannan kasuwancin ke kirkirar sabbin dabaru.
- Hukumar Samar da Ababen Alfarma (Private Equity): Wannan na iya zama kamar cin kasuwar abinci, amma a nan, maimakon siyan ‘ya’yan itace ko kayan lambu, ana siyan gaba ɗayan wasu kamfanoni da aka riga aka sani amma waɗanda ba su kasuwa ba, sai a taimaka musu su yi girma sannan a sake sayar da su. Wannan kamar taimaka wa gonar alkama ta yi girma sosai kafin a girbe ta.
- Kayan Aiki na Musamman (Hedge Funds): Waɗannan sun fi kamar wani irin “mai fasaha na dabaru” wanda ke amfani da hanyoyi da dama da aka tsara sosai domin samun riba. Zai iya zama kamar yadda masanin kimiyya ke yin gwaje-gwaje da yawa don samun sakamako mai kyau.
Me Ya Sa Suke Canzawa?
Me ya sa waɗannan wuraren fansho ke canza abincinsu daga abincin da aka saba ci zuwa wanda ba a sani ba? Binciken Stanford ya ce akwai dalilai da yawa, amma mafi girma shine:
- Samun Ƙarin Kuɗi: Suna fatan cewa waɗannan abincin na madadin fannoni za su iya ba su riba mafi girma fiye da abincin da aka saba ci. Kamar yadda ƙoƙarin kimiyya zai iya samar da sabbin magunguna ko fasaha, haka ma saka kuɗi a abubuwan da ba a sani ba yana iya samun riba mai girma.
- Rarraba Hatsari: Duk da cewa ana saka kuɗi a wani abu mai ban sha’awa, yana da kyau a rarraba shi. Idan akwai wani abu ya yi tsada, idan ka sa kuɗinka a wurare da yawa, ba za ka rasa komai ba idan wani ya lalace. Yana da kyau ka sami abinci iri-iri a teburinka.
Menene Ake Bukata Don Fahimtar Wannan?
Wannan babban canjin na bukatar fahimtar kimiyya da lissafi sosai. Masana kimiyya da masu zuba jari suna amfani da ka’idojin Lissafi da Kididdiga domin su fahimci yadda waɗannan abubuwan zasu iya girma. Suna nazarin Bayanan Kimiyya da aka tattara, suna yin ƙididdiga kuma suna amfani da kwamfutoci masu ƙarfi don taimaka musu su yanke shawara.
Ƙarfafa Ga Yara Masu Kimiyya!
Wannan binciken ya nuna mana cewa koda kuɗi da yadda ake sanya shi domin girma yana bukatar hankali, tunani, da kuma yadda ake amfani da kimiyya da lissafi. Idan kuna son ku fahimci yadda duniya ke aiki, ko kuma yadda ake samun kuɗi domin yin abubuwa masu kyau, to ku zurfafa cikin kimiyya da lissafi.
Kamar yadda masana kimiyya a Stanford ke binciken hanyoyi sababbi da sababbi na yin abubuwa, haka nan ku ma kuna da damar yin hakan. Wata rana, zaku iya zama masu zuba jari masu kirkire-kirkire da za su taimaka wa duniya ta zama wuri mafi kyau ta hanyar amfani da iliminku na kimiyya. Don haka, ku ci gaba da sha’awa, ku ci gaba da tambayoyi, kuma ku ci gaba da nazari a kan kimiyya! Komai na iya yiwuwa tare da sha’awa da kuma ilimi!
Exploring the ‘crazy, giant shift’ in investment portfolios toward alternative assets
AI ta bayar da labari.
An yi amfani da tambayar da ke ƙasa don samar da amsa daga Google Gemini:
A 2025-07-22 00:00, Stanford University ya wallafa ‘Exploring the ‘crazy, giant shift’ in investment portfolios toward alternative assets’. Da fatan za a rubuta cikakken labari mai dauke da karin bayani cikin sauki wanda yara da ɗalibai za su iya fahimta, don ƙarfafa yara su fi sha’awar kimiyya. Da fatan za a samar da labarin a Hausa kawai.