Yadda Gwarzon Al’umma Ke Koyon Harshen Uwa: Taron Kimiyya Mai Ban Sha’awa!
Kowa ya san cewa harshen uwa, wato harshen da ka fara ji tun kana ƙarami, shi ne tushen ilimi duk da haka. Kamar yadda kake son sanin yadda abubuwa ke aiki a kimiyya, haka nan kuma ya kamata mu san yadda muke koyon harshenmu. A ranar 17 ga Yulin 2025, manyan malaman Jami’ar Kimiyya ta Hungary (MTA) sun yi wani taron musamman don tattauna wannan batu mai muhimmanci. Sun yi masa lakabi da: “Harshen Uwa – Koyon Harshe – Koyar da Harshe: Taron Kimiyya Kan Matsayin Koyar da Harshen Uwa a Makarantu – A Yau Ga Bidiyon Taron.”
Taron ya kawo malaman kimiyya da kuma masu ilimi da yawa, duk suna magana ne kan yadda za a inganta koyar da harshen uwa a makarantu. Me yasa wannan yake da muhimmanci? Bari mu ga dalilin da ya sa taron ya fi ƙarfafa mu mu yi sha’awar kimiyya da kuma harshenmu.
Me Ya Sa Harshen Uwa Yake Da Matuƙar Gwiwa?
Kamar dai yadda injiniya ke buƙatar sanin yadda za a gina kafa ta farko kafin ya gina dogo, haka harshen uwa shi ne kafa ta farko ga duk wani ilimi da muke samu.
- Tushen Tunani: Lokacin da kake koyon harshen uwa, ba kawai kalmomi kake koyo ba ne. Kana koyon yadda za ka yi tunani, yadda za ka bayyana abin da ke ranka, da yadda za ka fahimci wasu. Wannan yana taimaka maka ka yi nazari, ka ƙirƙira sabbin abubuwa, da kuma warware matsaloli – duk abubuwan da kimiyya ke nema kenan!
- Fahimtar Duniya: Harshenmu na taimaka mana mu fahimci duniya da ke kewaye da mu. Ta hanyar harshe, muna karatu, muna kallo, muna kuma jin labarai da za su faɗaɗa tunaninmu. Kamar yadda masana kimiyya ke nazarin duniyar halitta, haka ma muna nazarin rayuwa ta hanyar harshenmu.
- Tushen Al’adu da Tarihi: Harshen uwa yana ɗauke da tarihinmu, al’adunmu, da kuma yadda al’ummarmu ta samo asali. Kowane kalma, kowane magana, tana da ma’anar da ta samo asali tun dadewa. Kamar yadda masanin ilimin kimiyyar tarihi ke nazarin tsofaffin littattafai, haka muke nazarin tarihinmu ta hanyar harshenmu.
Malaman Kimiyya Sun Yi Tattaunawa Kan Rabin Koyarwa:
A taron, malaman sun bayyana cewa akwai sabbin hanyoyin koyarwa da za a iya amfani da su don sa yara da ɗalibai su ƙara sha’awar harshensu.
- Amfani da Labarun Kimiyya: Ya kamata a yi amfani da labarun da suka shafi kimiyya – misali, yadda ake gina kwamfuta, yadda wutar lantarki ke aiki, ko kuma yadda ake ziyartar sararin samaniya – don koyar da harshe. Ta wannan hanyar, yara za su iya koyon sabbin kalmomi da kuma ƙara sha’awar kimiyya a lokaci guda.
- Wasanni da Ayyukan Hanu: Kamar yadda ake yin gwaje-gwajen kimiyya a dakin bincike, haka ma za a iya yin wasanni da ayyuka na hannu da suka shafi harshe. Rubuta labari mai ban sha’awa, yi waka, ko kuma ku yi wasan kwaikwayo – duk waɗannan suna taimaka wa yara su fahimci harshensu sosai.
- Haɗin Kai da Fasahar Zamani: Yanzu da muke da kwamfutoci da wayoyi, za a iya amfani da su don ƙirƙirar aikace-aikacen koyon harshe masu ban sha’awa. Zaku iya rubuta labarai, ku yi amfani da manhajoji masu amfani, ko ku kalli bidiyon ilimi da suka shafi harshe da kuma kimiyya.
Menene Makomar Harshenmu?
Taron ya nuna cewa koya wa yara harshen uwa da kyau yana taimaka musu su zama masu tunani, masu kirkire-kirkire, kuma masu sha’awar kimiyya. Lokacin da kake son sanin yadda ake gina roka ko kuma yadda ake yin maganin cuta, harshen uwa shi ne tushen farko.
Kada mu manta cewa harshenmu na da kyau da kuma amfani sosai. Tare da ilimi da kuma kirkire-kirkire, zamu iya sa harshen uwa ya zama mafi ƙarfi, mafi kyau, kuma ya taimaka mana mu ci gaba a fannin kimiyya da kuma rayuwa.
Don haka, idan ka ga wani bidiyo ko wani labari da ya shafi yadda ake koyon harshe, kada ka yi watsi da shi. Ka kalli bidiyon taron a wannan adireshin: mta.hu/mta_hirei/anyanyelv-tanulas-oktatas-konferencia-az-anyanyelvi-neveles-szereperol-az-oktatasban-videon-a-tanacskozas-114535 kuma ka yi tunani kan yadda harshen uwa zai iya taimaka maka ka zama wani babba masanin kimiyya! Ka yi kokarin fahimtar kowane kalma da kake ji ko kuma kake gani, saboda hakan ne zai bude maka sabbin kofofin ilimi.
AI ta bayar da labari.
An yi amfani da tambayar da ke ƙasa don samar da amsa daga Google Gemini:
A 2025-07-17 22:00, Hungarian Academy of Sciences ya wallafa ‘Anyanyelv – tanulás – oktatás: Konferencia az anyanyelvi nevelés szerepéről az oktatásban – Videón a tanácskozás’. Da fatan za a rubuta cikakken labari mai dauke da karin bayani cikin sauki wanda yara da ɗalibai za su iya fahimta, don ƙarfafa yara su fi sha’awar kimiyya. Da fatan za a samar da labarin a Hausa kawai.