Shin, Kun San Cewa Nazarin Karatun Yara Yana Fara Tun Suna Ƙananuwan Yaro? Wani Bincike Ya Nuna Haka!
A ranar 23 ga watan Yuni, shekarar 2025, Jami’ar Harvard ta wallafa wani bincike mai ban sha’awa da ke nuna cewa baiwar karatu da kuma kalubalen da ke tattare da shi, suna bayyana a tun suna kanana fiye da yadda muke zato. Wannan binciken na iya taimaka wa kowa da kowa, musamman yara da ɗalibai, su fahimci muhimmancin karatu tun daga farko, kuma ya ƙarfafa su sha’awar kimiyya.
Menene Wannan Bincike Yake Nufi?
A da, mutane da yawa suna tunanin cewa yara za su fara nuna alamun iya karatu ko kuma suna samun wahala a karatu ne kawai lokacin da suka fara makaranta, musamman kuma a aji na farko. Amma wannan sabon binciken da aka yi a Jami’ar Harvard ya nuna cewa tun kafin su je makaranta, hatta a lokacin da suke jarirai ko kuma suna wajen shekara guda zuwa biyu, za a iya lura da wasu alamomi da ke nuna irin yadda za su ci gaba da karatu a nan gaba.
Wannan yana nufin cewa kafin ka koyi haruffa da kalmomi, kwakwalwarka tana shirye-shiryen koyan karatu ta hanyoyi da dama. Kuma idan akwai wata matsala ta tasowa a wannan lokaci, ta yadda kwakwalwar ke sarrafa bayanai, hakan ma za a iya lura da shi.
Yaya Kimiyya Ta Shiga Ciki?
Bisa ga wannan binciken, masana kimiyya sun yi amfani da hanyoyi na kimiyya na zamani don duba yadda kwakwalwar yara ke aiki. Sun yi nazarin yadda jarirai suke amsa sautin murya, yadda idanunsu ke bin motsi, da kuma yadda suke nazarin harshe kafin ma su iya furta kalmomi.
Misali, lokacin da iyaye ko masu renon yara ke karanta littafi ko kuma suna gaya musu labari, kwakwalwar yaro tana karɓar wannan bayani. Kimiyyar kwakwalwa (neuroscience) ta nuna cewa wuraren kwakwalwa da ke da alaƙa da karatu suna fara aiki da wuri. Haka kuma, yadda yaro ke saurara da kuma amsa kalaman da ake masa, yana da tasiri kan ci gaban basirar karatu.
Me Ya Sa Wannan Yake Da Muhimmanci Ga Yara?
- Fahimtar Kai: Idan kai yaro ne ko ɗalibi, ka san cewa tun daga ƙuruciyarka ake gina ginin iliminka. Wannan yana ba ka damar sanin cewa kowane lokaci ne na koyo.
- Samun Taimako Da Wuri: Idan wani yaro yana samun wahala a karatunsa, wannan binciken yana nufin cewa za a iya gano matsalar tun da wuri kuma a ba shi taimako kafin ta yi tsanani. Wannan kamar ganin fashewar hanya tun tana ƙarama, kafin ta zama rami babba.
- Ƙarfafa Sha’awar Kimiyya: Wannan binciken ya nuna cewa kimiyya tana cikin komai, har ma a yadda muke koyan karatu. Yadda kwakwalwarka ke aiki, yadda kake gani da ji, duk kimiyya ce. Wannan yana iya sa ka yi sha’awar sanin ƙarin abubuwa game da yadda duniya da kuma jikinmu ke aiki.
Yaya Za Mu Taimaka Wa Yara Su Ci Gaba?
- Karanta Musu: Ko da jarirai ne, karanta musu littafi ko gaya musu labari yana ƙarfafa kwakwalwarsu.
- Yi Musu Magana: Yawan magana da yara, da kuma amsa tambayoyinsu, yana taimaka musu su koyi harshe da kuma fahimtar duniya.
- Beri Duk Wani Alamar Matsala: Idan kun lura cewa yaro yana da wahala wajen saurara, ko kuma bai nuna sha’awar magana ba, yana da kyau a nemi shawara daga masana.
Wannan binciken na Jami’ar Harvard ya buɗe sabon hanya wajen fahimtar ci gaban karatun yara. Yana nuna cewa ilimi da ci gaban kwakwalwa suna farawa tun da wuri, kuma kimiyya tana da tasiri sosai a hakan. Don haka, bari mu ƙarfafa yara su yi nazari da kuma sha’awar ilimin kimiyya, domin ta haka za su iya fahimtar kansu da kuma duniyar da ke kewaye da su.
Reading skills — and struggles — manifest earlier than thought
AI ta bayar da labari.
An yi amfani da tambayar da ke ƙasa don samar da amsa daga Google Gemini:
A 2025-06-23 19:23, Harvard University ya wallafa ‘Reading skills — and struggles — manifest earlier than thought’. Da fatan za a rubuta cikakken labari mai dauke da karin bayani cikin sauki wanda yara da ɗalibai za su iya fahimta, don ƙarfafa yara su fi sha’awar kimiyya. Da fatan za a samar da labarin a Hausa kawai.