Kare Kaɗe-kaɗe: Ba Gaskiya Ne Kimiyya Ba Cewa Namiji Ya Fi Mace A Lissafi
Wata sabuwar bincike da aka yi a Jami’ar Harvard a ranar 3 ga watan Yuli, 2025 ta fito da wata muhimmiyar gaskiya game da yadda muke kallon ilimin kimiyya, musamman a fannin lissafi. Wasu na tunanin cewa tun daga haihuwa, yara maza sun fi samun basira a fannin lissafi da kimiyya fiye da ‘yan mata. Amma wannan labarin ya nuna cewa wannan tunanin ba gaskiya ba ne kamar yadda muke zato.
Menene Binciken Ya Nuna?
Jami’ar Harvard ta yi bincike mai zurfi kuma ta taru da bayanai da yawa da ke nuna cewa, ba wai namiji ya fi mata basira a lissafi ba ne. Wannan yana nufin cewa kowa, ko namiji ne ko mace, yana da damar zama mai basira a fannin kimiyya da lissafi idan ya sami dama da kuma ilimi mai kyau.
Me Ya Sa Wasu Ke Tunanin Namiji Ya Fi?
Akwai dalilai da yawa da suka sa wasu suka riƙe wannan ra’ayin:
- Al’ada da Hada-hadar Rayuwa: A wasu lokuta, tun da daɗewa, mata ba su sami damar shiga wasu fannoni na ilimi da aikin kimiyya kamar yadda maza suka yi. Wannan ya sa mutane suka yi tunanin cewa ba su da ikon yi, ba don rashin basira ba ne.
- Karfafawa da Hada-hadar: Wani lokacin, yara maza ana ƙarfafa su su fi sha’awar wasu abubuwa kamar motoci, jiragen sama, ko kwamfuta, waɗanda sukan shafi fannin kimiyya. Idan ba a baiwa yara mata wannan karkatawar ba, sai a yi tunanin ba sa sha’awa.
- Zamanin Da Ya Gabata: A baya, idan ka ga wani malamin lissafi ko kimiyya, yawancin lokuta mutum ne namiji. Wannan ya sa mutane suka danganta waɗannan fannoni da jinsin namiji.
Yaya Haka Ke Shafar Yara Da Ɗalibai?
Wannan binciken na Harvard yana da matukar muhimmanci ga dukkan yara da ɗalibai, musamman ga ‘yan mata:
- Karfafa Gwiwa Ga ‘Yan Mata: Wannan binciken zai sa ‘yan mata su sami karfin gwiwa su shiga fannin kimiyya da lissafi. Duk wata yarinya da ke da sha’awa a waɗannan fannoni, ta san cewa tana da cikakkiyar damar zama kwararriya.
- Kada Ku Bari Maganar Al’ada Ta Hana Ku: Kada ku bari wani ya gaya muku cewa kuna da iyakacin iyawa a wani fanni saboda jinsinku. Kimiyya da lissafi fannoni ne na tunani, kuma tunaninmu ba shi da iyaka.
- Dukanka Muna Da Basira: Kyautata wa namiji ko mace a kimiyya ko lissafi ba shi da alaka da jinsi, sai dai ga yadda aka nuna kulawa, aka ba da ilimi, kuma aka ba da damar gwadawa da kuma neman ilimi.
Yadda Zaku Ƙara Sha’awar Kimiyya:
- Tambayi Tambayoyi: Kada ku ji tsoron tambayar dalili, yadda abu ke aiki, ko me ya sa wani abu ya faru. Kimiyya ta fara da tambayoyi.
- Gwaji da Bincike: Ku gwada abubuwa a gidanku, ko a makaranta. Ku yi rijista a kulob-kulob na kimiyya, ko ku yi amfani da intanet wajen binciken abubuwa masu ban sha’awa.
- Karanta Littattafai da Kallon Bidiyo: Akwai littattafai da dama da bidiyo da ke bayanin kimiyya da lissafi ta hanyar da ta fi sauki kuma mai daɗi.
- Yi Fatan Ku Zama Masana Kimiyya: Ku yi mafarkin zama masana kimiyya, likitoci, injiniyoyi, ko duk abin da kuke so a fannin kimiyya. Wannan binciken ya nuna cewa ba wani abu bane mai wahala saboda jinsi.
A Karshe:
Wannan binciken na Jami’ar Harvard ya zo ya wargaza wani ra’ayin da ya dade yana tasiri kan yadda muke kallon basirar yara a kimiyya da lissafi. Mu daina kallon jinsi, mu mai da hankali kan ilimi, kishin kimiyya, da kuma damar da ake bayarwa. Duk yaro, ko namiji ko mace, yana da damar zama zakara a fannin kimiyya da lissafi! Ku yi karatun kwazo, ku yi bincike, kuma ku fito da kirkire-kirkire. Duniya na buƙatar basirar ku!
Mounting case against notion that boys are born better at math
AI ta bayar da labari.
An yi amfani da tambayar da ke ƙasa don samar da amsa daga Google Gemini:
A 2025-07-03 15:57, Harvard University ya wallafa ‘Mounting case against notion that boys are born better at math’. Da fatan za a rubuta cikakken labari mai dauke da karin bayani cikin sauki wanda yara da ɗalibai za su iya fahimta, don ƙarfafa yara su fi sha’awar kimiyya. Da fatan za a samar da labarin a Hausa kawai.